WebP Nedir?, kayıplı ve kayıpsız olmak üzere iki farklı yöntem kullanan bir görüntü formatı olarak ifade edilir. WebP’nin ne olduğu ve ne işe yaradığını anlatmadan önce, bu iki kavramın açılımını yapmak yararlı olacaktır.
- Kayıplı Sıkıştırma: Bilgi teknolojilerinde Lossy Compression olarak da bilinen, geri çevrilmesi mümkün olmayan, kesinlik içermeyen tahminler ve kısıtlanmış veri ataması yapan, veri kodlama yöntemleridir. Kayıplı sıkıştırma, içerikleri depolamak, üzerinde işlem yapmak ve iletmek amacıyla, veri boyutunun azaltılmasında kullanılmaktadır.
- Kayıpsız Sıkıştırma: Orijinal adıyla Lossless Compression, belirlenmiş veri sıkıştırma algoritmalarının kullanılmasıyla ortaya çıkarılan özgün verilerin, sıkıştırılmış veriye dönüştürülmesidir. Kayıpsız kavramı burada, kalite düşüklüğü ya da veri kaybı olmadan özgün verinin yeniden kullanılabileceğini ifade etmektedir. WebP görüntü formatı, Google tarafından satın alınmış olan On2 Technologies şirketi tarafından geliştirilmiş bir dijital araçtır. WebP, VP8 video formatının bir benzeri olarak, WebM (Multimedya taşıyıcı) formatının eş projesi özelliğindedir.
Google sayfa optimizasyonları konusuna verdiği önemi 2009 yılında hizmete açılan “Page Speed” hizmeti ile ortaya koymuştur. WebP projesi de, bu hizmet kapsamında yer alan araçlardan biridir. WebP formatı, geliştirilmiş teknolojisi ile JPEG formatının yerini almaya aday olarak gösteriliyor. Görsel kalitesinden ödün vermeden, resim dosyalarının küçültülmesi artık yaygın olarak WebP ile gerçekleştirilmektedir.
WebP Formatı Nedir?
İnternet dünyasında yer alan görsellerin çok büyük bir kısmı JPEG formatı ile tanımlanıyor. Sitelerin hız konusunda yaşadığı sorunlardan biri de görsel kullanımı ile alakalıdır. Google, site hızı optimizasyonu konusunda yaptığı çalışmalarla, dijital ortamda kullanılan görsellerin çok daha az yer kaplaması ve dolayısıyla site sayfalarının görüntülenme hızlarının artması için WebP formatını geliştirerek, kullanıma sunmuştur.
WebP formatı, JPEG alternatifi olan ancak daha işlevsel kapasiteye sahip bir görüntü format biçimidir. WebP formatında, çok daha verimli olabilen sıkıştırma algoritmaları kullanılıyor. WebP formatı, hem kayıplı hem de kayıpsız sıkıştırma işlemi imkanı tanıyor.
WebP formatında kullanılan algoritmalar, mevcut kullanılan JPEG ve PNG uzantılarına göre görselleri yüksek kalitede, daha küçük boyutlara indirgemeyi mümkün kılar. Google tarafından geliştirilmiş olan WebP, genel çerçevede sıkıştırılmış görsel uzantısı olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bu açıklama ”WebP Uzantısı Nedir” sorusuna da yanıt vermektedir.
Benzer boyutlara ve kaliteye sahip görsellerin, sabit disklerde ve sunucularda kaplamış olduğu alanı WebP ile düşürmek ve minimum seviyeye indirmek mümkün olmaktadır. WebP formatı, JPEG ile kıyaslandığında, %40’a varan oranlarda daha fazla sıkıştırma yapabildiği görülüyor. Bu özellik ile çok daha hızlı yüklenen, çok daha az bant genişliği kullanan web siteleri karşımıza çıkar. Google’ın da oldukça hassas olduğu site hızı (Page Speed) konusunda devrim yaratan WebP formatı, web sitelerini bambaşka bir seviyeye taşımaktadır.
WebP Formatının Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Yeni nesil görsel formatı olarak da ifade edilen WebP, kullanıcı deneyimini iyileştiren özellikleri ile web sitelerinde yaygın olarak kullandığı görülüyor. Ancak yine de bazı alanlarda memnun olmayan kullanıcılara da yok değil. WebP formatının avantaj ve dezavantajları aşağıdaki şekilde kıyaslamak mümkündür;
WebP Formatının Avantajları:
- JPEG, GIF ya da PNG formatlarına oranla dosya boyutlarının oldukça küçük olduğu bilinmektedir.
- Her türden resim formatının WebP’ye dönüştürülmesi mümkündür.
- Boyutları küçültüldüğünde bile resim kalitesinin bozulmadığı görülür.
- Muadil formatlara oranla, sıkıştırılma özelliği daha fazladır.
- Web sitelerinde çok daha hızlı yüklenmektedir.
- Kapladığı alanın düşüklüğü nedeniyle, kaynak tüketimi de minimum seviyedir.
- Görsele EXIF ve XMP formatında Meta bilgi eklenebilir.
WebP Formatının Dezavantajları:
- 2010 yılının Eylül ayında kullanıma sunulmasına rağmen, hala beklenilen şekilde yaygınlaşmamıştır.
- WebP, Adobe Photoshop gibi sık kullanılan görüntü işleme araçlarında desteklenmemektedir.
- WebP formatını destekleyen az sayıda uygulama bulunmaktadır.
- Dijital dünyada yalnızca Google Chrome tarayıcısında çalıştırılabiliyor, diğer tarayıcılar WebP formatına destek vermemektedir.
- Opsiyonel olarak Explorer ve Opera tarayıcıları için Frame Plug-in eklentisi ile WebP çalıştırılabilmektedir.
Kullanım alanı her ne kadar beklentilerin altında kalsa da WebP, diğer Google ürünlerinde de kullanılmaya devam etmektedir. Google Chrome tarafından desteklenen WebP uzantısı, Google Play Store’da kullanıma açılmıştır. Android içerikleri mağazasında bulunan oyunların ve uygulamaların görselleri WebP formatı ile yayınlanmakta ve listelenmektedir.
WebP Nasıl Kullanılır?
Teknoloji dünyasında, mobil erişimin artması ile birlikte web alışkanlıklarının da değiştiği görülmekte. Her şeyin daha hızlı gerçekleştirildiği günümüzde, görsel ve video iletimlerinin de iyileştirilmesi zorunluluk haline gelmiştir. Google, bu ihtiyacı görerek 2010 yılında WebP görüntü formatını kullanıcılarla buluşturmuştur. Sayfa hızlarının SEO kriterlerinde önemli bir yer kaplaması, WebP yi daha değerli kılmaktadır.
WebP ile site sayfalarında kullanılan görseller daha az yer kaplamakta ve dolayısıyla site yüklenme ve sayfa hızlarının artması sağlanıyor. WebP görüntüleri kodlamak için, Predictive Coding adı verilen tahmini kodlama yöntemlerini kullanmaktadır. Tahmine dayanan kodlamalar, bir görselde yer alan değerleri tahmin ederken, yakınında bulunan piksel değerlerini baz almaktadır ve sadece farkları işlemektedir.
WebP formatı doğrudan görüntülenen bir format türü değildir. WebP kullanımı için bir kodlayıcı (Encoder) bir de kod çözücü (Decoder) araçlarına ihtiyaç vardır.
Bu araçlar ile WebP dosyası içerisinde yer alan görsellerin üzerinde çalışma yapılabilmektedir.
WebP kullanımı, Photoshop uygulamasında Plug-in (Eklenti) aracılığıyla yapılabilmektedir. Eklentiyi WebP’yi destekleyen bir uygulamadan indirmek mümkündür. Photoshop uygulamasına ancak eklenti yükledikten sonra “cwebp” ya da “dwebp” komutları ile WebP dosyaları kullanıma açılabiliyor.
WordPress üzerinden WebP kullanmak için ise yine eklentiye ihtiyaç var. WordPress’e yüklenen eklenti ile görsel düzenlemeleri WebP formatında gerçekleştirilebilmektedir.